کنتاکتور

 کنتاکتور

 

یکی از مهم ترین و پرکاربردترین تجهیزات در برق صنعتی و سیستم های قدرت، کنتاکتور است. این تجهیز با تحریک بوبین داخل کنتاکتور از طریق ولتاژ AC یا DC، جهت قطع و وصل کردن مدارهای قدرت از راه دور به کار گرفته می شود. هم چنین این تجهیز یکی از اجزای لازم برای تابلوهای برق است و به آن کلید الکترومغناطیسی (Electromagnetic Contact) نیز گفته می شود. در اینجا می خواهیم به شناخت و نحوه استفاده از این تجهیز بپردازیم.

کنتاکتور برق نوعی کلید الکترومغناطیسی است که جهت قطع و وصل کردن مدار از طریق یک سیم پیچ مغناطیسی به کار برده می شود. یعنی با تحریک یا وصل شدن این سیم پیچ مغناطیسی یا بوبین کنتاکتور وصل می گردد و مدار سه فاز یا تکفاز را وصل می نماید و برعکس با قطع شدن ولتاژ بوبین، کنتاکتور قطع می گردد. این مزیت سبب می شود که بتوان مدار را از راه دور و از هر نقطه ای قطع و وصل کرد. طبق این تعریف، کنتاکتور با بهره گیری از عملکردی مشابه عملکرد رله، در آمپراژ بالا به کار برده می شود. هم چنین می توان نتیجه گرفت که به علت استفاده در آمپراژ بالا، سرعت قطع و وصل کنتاکت های آن در مقایسه با رله کمتر است.

 

بر روی هر کنتاکتور یک یا دو کنتاکت باز و بسته فرمان وجود دارد که می توان از آنها در مسیر فرمان و تحقق بخش های فرمانی مدار استفاده کرد. کنتاکتورها برای رنج جریان های مختلف و در ابعاد و اندازه های متفاوت ساخته می شوند. از پر کاربردترین آمپرهای کنتاکتورها می توان به 9 تا 800 آمپر اشاره کرد. همچنین ولتاژ بوبین کنتاکتورها می توانند متنوع باشند و در ولتاژ های 24 و 48 و 110 و 220 و 380 ولت AC و DC ساخته شوند. بوبین کنتاکتورها می توانند در صورت خرابی تعویض شوند و همچنین می توان برای به کارگیری در ولتاژهای دلخواه مختلف، از بوبین مناسب استفاده نمود.

ساختمان کنتاکتور و بررسی نمای ظاهری کنتاکتور

 

بر روی ساختمان کنتاکتور تعدادی پیچ وجود دارد که در قسمت ورودی با حروف R1 و S1 و T1 و در قسمت خروجی یا پایینی با حروف R2 و S2 و T2 نمایش داده شده اند و جهت اتصال سیم های ورودی و خروجی به کار می روند. همچنین یک کنتاکت باز و یک کنتاکت بسته بر رو و یا بغل کنتاکتور جهت اسفاده در مدار فرمان قرار گرفته است. در آمپرهای بالاتر از 32 آمپر، معمولا تعداد کنتاکت های فرمان دو عدد هستند. یک زائده نیز در بالای کنتاکتور وجود دارد که با قطع و وصل کنتاکتور جابجا می شود. این قطعه به قسمت متحرک بوبین وصل است و نشان دهنده قطع یا وصل بودن کنتاکتور برق است.